Aller au contenu

Li Ptit Prince (Hendschel-Mahin, 2023)/X

Èn årtike di Wikisource.
Ciste ouve ci egzistêye eto divins ds ôtès ortografeyes : Rifondou.
X.

Il esteut do costé des asteroyides troes cint vint-cénk, troes cint vint-shijh, troes cint vint-set, troes cint vint-yût, troes cint vint-nouv eyet troes cint et trinte. Ça fwait ki, po-z ataker, i ls a stî viziter po trover ene sacwè a fé eyet po-z aprinde. Gn aveut-st on rwè ki dmoréve sol prumî. Li rwè, moussî di poûpe eyet d’ ermene, esteut-st ashiou so on trône tot simpe eyet portant foirt madjestiveus.

- A ! Vola on sudjet, criya-t i li rwè cwand il aviza li Ptit Prince.

Et li Ptit Prince si dmanda : «Kimint çk’ i m’ kinoxhe bin, pusk’ i n’ m’ a co måy veyou ?»

I n’ savët nén ki les rwès fijhèt voltî l’ monde pus simpe k’ i n’ est : totes les djins sont des sudjets.

- Vinoz pus près, ki dji vs veye mî, derit i li rwè, tot fir d’ esse li rwè d’ ene sakî, po fini.

Li Ptit Prince tapa on côp d’ ouy po cachî après on xhame po s’ ashir, mins l’ bole esteut ehalêye tote etire på clapant mantea d’ ermene. Ça fwait k’ il a dmoré dastampé. Come il esteut nåjhi, i båya.

- Les lwès do palå volèt k’ on n’ båye nén padvant li rwè. Dji vos l’ disfind.

- Dji n’ mi sai espaitchî, responda-t i li Ptit Prince, djinné. Dj’ a fwait ene fameuse trote, eyet dji n’ a nén doirmou.

- Dabôrd, dji vous cmande di båyî. Dji n’ a veyou nouk ki båyive des anêyes å long. Les båymints, por mi, c’ est yåk di curieus. Alez, båyîz co. Dji vos l’ ordone.

- Dji so disfranki, asteure. Dji n’ sårë pus, fijha-t i li Ptit Prince e rodjixhant.

- Mm ! Mm ! responda-t i li rwè. Dabôrd dji vos cmande di båyî pa des côps, eyet pa des ôtes côps, di…

I tchictéve on pô, et il aveut l’ air k’ il esteut tchoké.

Ca li rwè, çou k’ i voleut ådzeu d’ tot, c’ esteut k’ on choûtaxhe çou k’ i djhët. I n’ saveut sopoirter k’ on rnigtêye cwand i cmandéve ene sacwè. C’ esteut-st on monarke absolou. Mins come il esteut foirt bon, i cmandéve des afwaires a môde di djin. « Si dji cmandreu, endaléve-t i mwints côps, si dji cmandreu a on djenerå do s’ candjî a moxhon d’ mer, eyet si l’ djenerå ni choûtreut nin, ça n’ sereut nin l’ djenerå les fåtes. Ça sereut mi l’ fåte. »

- Est çki dji m’ pou bén ashir ? dimanda-t i li Ptit Prince timidmint.

- Dji vs kimande di vs ashir, responda-t i li rwè, tot ramoennant, madjestiveus, on panea di s’ mantea d’ ermene.

Mins li Ptit Prince esteut sbaré. Li planete esteut tote tchote. Di cwè esteut i li rwè, ci rwè la ?

- Sire…, dijha-t i, dji vos dmande escuze di vos dmander ene sacwè.

- Dji vs kimande di m’ dimander ene sacwè, si dispaitcha-t i li rwè.

- Sire… di cwè estoz li rwè ?

- Di totafwait, responda-t i li rwè tot simplumint.

- Di totafwait ?

Li rwè, sins fé do grandiveus, mostra s’ planete å doet, pu les ôtès planetes eyet les stoeles.

- Di tot ça ? derit i li Ptit Prince.

- Di tot ça ! responda-t i li rwè.

Ca i n’ esteut nén seulmint monarke absolou, mins ossu monarke univiersel.

- Eyet les stoeles vos choûtèt ?

- Oyi, ça, derit i li rwè. Ele choûtèt sol côp, paret ! Dji n’ sopoite nén k’ on rnigtêye.

Ene pouxhance insi, li Ptit Prince end esteut tot merveyî. Il åreut yeu tot ça da lu, ci n’ est nén cwarante-cwate côps, mins septante-deus, ou cint, ou minme deus cints côps k’ il åreut savu rloukî l’ solea s’ coûtchî sol minme djournêye, sins måy diveur bodjî s’ tcheyire ! Et come i s’ sinteut ene miete poenneus del sovnance di si ptite bole abandnêye, i s’ ehardixha eyet dmander ene gråce å rwè :

- Dji vôreu bén vey li solea s’ leyî aler djus. Fijhoz m’ plaijhi. Kimandez å solea di s’ leyî aler djus !

- Si dji cmandreu a on djenerå do cavoler d’ ene fleur a l’ ôte, a môde di palivole, ou bén di scrire ene tradjudeye, ou di s’ candjî a moxhon d’ mer, eyet si l’ djenerå ni fjheut nén çou ki dji lyi a cmandé, kî åreut toirt ? Lu ou mi ?

- Ci sereut vos, derèt i li Ptit Prince sins balziner.

- Tot djustumint. I fåt dmander a tchaeconk çou k’ i såreut bén ofri. Nole otorité sins råjhon. Si vos cmandez a vosse peupe di s’ aler taper e l’ mer, i s’ solevrè. Dj’ a l’ droet do cmander k’ on m’ choûte paski dji n’ kimande rén ki n’ soeye råjhnåve.

- Et m’ solea djus, d’ abôrd ? repeta-t i li Ptit Prince, ki n’ rovyive måy ene sacwè k’ il aveut dmandé.

- Vosse solea-djus, vos l’ åroz. Djel kimandrè. Mins, come dji cnoxhe bén li syince di govierner, dji ratindrè l’ meyeu moumint.

- Cwand çk’ i vénrè, ci moumint la ? dmanda-t i li Ptit Prince.

- Mm ! Mm ! responda-t i li rwè, ki rwaita po cmincî dins on gros årmonak, mm ! mm ! ci serè, aviè... aviè... ci serè ouy al nute aviè vint minutes divant ût eures ! Et vos vieroz come on m’ choûte bén.

Li Ptit Prince båya. Ça lyi aléve lon do n’ pont awè d’ solea-djus. Et pu, i cmincive dedja a s’ anoyî on pô :

- Dji n’ a pus rén a fé cial. Dji m’ va ndaler !

- N’ endalez nén, derit i li rwè, k’ esteut si fir d’ aveur on sudjet. N’ endalez nén, dji vs lome minisse !

- Minisse di cwè ?

- Di… del djustice !

- Mins gn a nouk a djudjî !

- On n’ è sait rén, derit i li rwè. Dji n’ a nén co fwait tot l’ toû di mi rweyåme. Dji so foirt vî eyet dji n’ a nén del place assez po ene vweteure. Et dji so rade nåjhi å roter.

- O ! mins dj’ a ddja veyou, derit i li Ptit Prince tot s’ clintchant po co taper ene ouyåde did l’ ôte costé del bole. I gn a nouk drola nerén.

- Ebén vos vs djudjroz vos-minme, lyi responda-t i li rwè. C’ est çou k’ i gn a di pus målåjhey. On-z a bråmint pus målåjhey di s’ djudjî lu-minme ki do djudjî ls ôtes. Si vos parvinoz a vs djudjî comifåt vos-minme, vos seroz on saedje po do bon.

- Mi, dji m’ sårë djudjî mi-minme tocosté. Dji n’ a nén dandjî do dmani vaici po ça.

- Mm ! Mm ! derit i li rwè. Dj’ a les pinses ki so m’ planete, i gn a on vî rat, ene sawice. Dji l’ etind del nute. Vos pôroz djudjî ç’ vî rat la. Di tenawete, vos l’ condånroz a moirt. Insi, si veye ni ténrè k’ a vosse justice. Mins vos rmetroz s’ poenne a tchaeke côp pol sipårgnî. I gn a k’ onk.

- Mi, dji n’ inme nén do condåner a moirt, eyet dji pinse bén ki dj’ eva.

- Neni, derit i li rwè.

Mins on côp k’ i fourit presse, li Ptit Prince ni vola nén fé del poenne å vî monarke.

- Si vosse madjusté vout k’ on l’ choûte pontieuzmint, ele mi doereut cmander ene sacwè di råjhnåve. Ele mi pôreut cmander, boutans, d’ endaler dins ene munute. Dj’ a l’ idêye ki c’ est l’ bon moumint.

Come li rwè n’ respondeut nén, li Ptit Prince balzina. Adon, tot sospirant, i leva l’ daxhe.

- Dji vs fwai mi ambassadeur, derit i radmint li rwè.

Il aveut l’ air d’ ene sakî ki s’ sait fé choûter.

«Les grandès djins sont droles, vårmint», si djheut i li Ptit Prince dins ouve, tins di s’ voyaedje.

Hårdêye difoûtrinne