Do côp k' dj' a-st arivé, les ancyins m' dijhnut : i fåt djåzer avou les sôdårds, dins tolminme ké lingaedje. Elzî fåt cåzer, k' i comprindénxhe u nén. On nd a d' keure.
C' esteut l' veur. Po cmincî, ça vos dene, a vos, di l' assurance eyet d' l' otorité. Zels, i voeyèt bén ki vos vos interessez a zels, ki vos n' les purdoz nén po des biesses mins po des djins. Adon, zels eto, i oiznut cåzer avou vos. Li contak est fwait, et, avou ene miete di boune volté, on finit todi pa s' comprinde. Et, åresse, il estént mo sûtis. I parvinént a comprinde, çou k' vos vlîz d' zels, et k' vos djhîz tot tchamårdant avou zels, et fé des grandès djesses. Di nosse costé, nos vlént tertos aprinde li lingala, et fé des progrès dins cisse langue la.
Deujhinme mwaisse atuze : esse sitraegne, mins djusse. Nén esse trop camaeråde avou zels come les Francès. Mins nerén, èn nén esse grandiveus come les Inglès. Tchaconk e s' plaece, et wårder les distances inte les oficîs et les sôdårs. Mins todi sayî k' i gn åye pont d' indjustices. Djamåy bouxhî so on sôdår; djamåy lyi fote ene bafe, minme a môde d' on pa a s' valet. Pont d' kiboutaedje, pont d' mwin sol sipale, pont d' punixhaedje sins rapoirt avou l' difåte; djamåy di punixhaedje tins ki vos estoz måvlé.
Li ci k' aveut fwait ene flotche diveut esse prezinté a 11 eures å matén, å rapoirt do cmandant, pa s' tchîf noer. Ci-cial dijheut çou ki s' aveut passé. Li fåtif respondéve. Li cmandant lyi djheut lu-minme li punicion k' ila veut decidé.
Li poenne des sicorijhe esteut dnêye a 2 eures di l' après-nonne. C' esteut l' gradé noer ki bouxhive sol condåné, divant tote li cpagneye, rashonnêye å wåde-a-vos. Cwand l' codé aveut stî zinglé, i s' recaytéve, si meteut a 3 pas do cmandant, salouwéve, les ouys dins les ouys, ricuveut l' salut do cmandant, si rtournéve, et endè raler a s' palece dins l' rindjeye.
Ci n' esteut nén ene volêye di côps di scoreyes, dinêye waeraxhmint. Tchaeke côp esteut shuvou d' ene pitite ahote. Si pa des côps, gn aveut ene pitite grete ki s' voeyeut, s' i gn aveut ene gote di sonk ki rexheut, li cmandant, d' on ptit sene del tiesse, meteut ene ahote å zinglaedje. Li punicion esteut di 4 a 12 côps di scorijhe, a l' asulon del fåte.
Et vola çou k' c' esteut kel poenne do scoriaedje, lomêye "tchicote", k' on nd a tant djåzé.
Est çk' on n' bouxhive nén so les ptits Inglès avou on mårtinet lomé "tchet ås nouv cawes" ? Les Rûsses estént rdingués avou li knoute, les Almands avou ene crawatche. Mins dabôrd, pocwè nos aveur tant discåzé a cåze d' ene poenne k' egzistéve dedja divant noste arivêye, et ki dj' avans regluminté.