Po les Francès, ça lzî shonne, aprume, simpe come bondjoû. C' est po ça k' i s' coboutèt a l' ouxhlet cwand on-z est po vinde ene societé e nosse «Grande Patreye». Ripinsans al Djenerale di Beldjike, avou Suez; Cockerill avou Usinor; et lanawaire Petrofina avou Total, sins rovyî les raketes Donnay avou l' Grope Tapie.
Portant, cwand arivèt vaici, francs come des tigneus, come s' i srént e leu payis, i s' ritrovèt co mo sovint lodjîs a l' Åbe Coûte Djoye.
Polamour ki les ptits adires k' i gn a inte les deus costés d' Kievrin, c' est des tchitchêyes sapinse zels. Portant, cwand i les carwaitèt, ci n' est nén si tant des tchitchêyes ki ça. Do moens, c' est çou k' i nos espliket dins ene di leus rvuwes «Réussir à l'étranger» (adiercî s' côp foû payis).
«Si mete a s' boûsse el Beldjike, ça a l' air fén åjhey, mins ni t' î feye todi nén !» sapinse ene advocåte ki s' ocupe des dossîs d' evestixhmint des Francès e nosse payis.
Eyet l' papî s' nos dene-t i cénk ponts k' i gn a mo d' l' adire etur les Francès et les Bedjes.
Po cmincî, les Bedjes ont les deus pîs so tere et sont les tchimpions do sistinme D. I sont pratikes ådla et s' tirèt i leu plan la k' les Francès dimorèt-st e-n ahote.
Deujhinmmint, les Bedjes n' ont pont d' firté nåcionåle, dabôrd ki les Francès sont nåcionalisses ki l' diåle.
Troejhinmmint, les Bedjes sont des djins sins brut, des modesses, k' ont l' modesteye dins l' sonk, adon k' les Francès, c' est bén cnoxhou, ont des grandès djaives.
C' est li scolaedje li cåze, paret, ca on nos î aprind a n' nén-z esse grandiveus. Nost egzamin d' mawristé, metans, n' est k' ene fôrmalité, wice ki tertos adiercèt leu côp, adon ki l' batchot, el France, c' est on fel asclairixhaedje al fén d' leu sgondaire.
Pus tård eto, avou leu sistinme des Hôtès Scoles di totes les cognes, les Francès aprestèt les studiants a s' mete so ene schålance wice ki les cis del copete rilvèt l' minton come on pourcea po passer l' bî.
Cwatrinmmint, sapinse todi li rvuwe francesse, les Bedjes ont l' comiece dins l' sonk, li sinse des afwaires sapinse zels.
Cénkinmmint, les Bedjes ont stî etraityîs a cweri des mitan-voyes tchaeke côp k' i gn a ene bisbisse k' avént ene sadju. C' est les bén lomés «compromis a la Belge». Dins des pareys etrevéns, les Francès ont ptchî li rexhowe d' otorité, wice ki l' pus foirt, u li pus hôt metou sol schåle, oblidje les ôtes a shure si avuzion.
Après çoula, li gazete dene sacwants touyos po les Francès, s' end ont håsse, si mete tot doucetmint avå les djins d' nos djins.
Profitoz, dijhèt i, di l' apriyesse et l' esperyince dins les martchîs eternåcionås di vos soçons bedjes. I sont les bénvnous patotavå l' daegn pask' i n' sont nén asclawés a l' uzaedje do lingaedje francès po fé martchî a l' etrindjir.
Et pu, dit-st ele co li rvuwe ås eterprindeus francès ki vlèt moussî el Beldjike, waitîz d' ariver a l' eure a l' ovraedje, et d' aveur apresté vos dossîs pol djoû ki vos avoz dit k' serént presses.
Loukîz d' arindjî amiståvmint les ptitès bretes, purade ki d' monter a smince et d' souker ezès bårires.
Eyet, [last but not least], ni baltez nén les Bedjes a cåze des complicåcions di leus institucions : Flande, Walonreye, Brussele, Cominålté francesse, Cominålté djermanofone (pocwè nén «almande»?); Cominålté flamindje cominålté (pocwè nen «neyerlindofone»?). Les Bedjes riyèt bén d' zels-minmes tos seus. Mins s' n' etindèt i nén si tant li rizêye cwand c' est ds etrindjirs k' elzî djhèt leus cwate verités.
Adon cwè ? Voerè-t on divant waire les djins d' Total u d' Usinor k' ont moussî a Petrofina et a Cockerill aprinde a djåzer walon ?
Våreut motoit mî sayî dvant avou les Holandès del BBL.
sicrît li 15 di fevrî 1999, eplaidî aprume cial so l' Aberteke (avou ene fråze di prezintaedje et kékes mots ratournés e francès); li rfondou est ene miete ricoridjî vaici.