I no diktéf to lè joû foû dè prumî lîv ki lî toumév dizo l’ min ; i korégîv no fâtt sin dir pokoi, è sin dné nol esplikâcion so lè dî pârtèie dè diskoûr. Lè mo suptantif, acjektif, vairb, analiss, etc. estî dè hébreû po no-z-ôtt ; no pinsî avu tro pô d’ètainnmin po lè konprintt ; i n’estî al poirtaie, dihign, ki dè crânè tiess com lè ciss di Lovin, k’ avî n’ si tèrip rinomaie !
So lè kwatt a cink an ki j’a stu d’zo s’ patronech, on n-m’a mâie fai konjugué on vairb ; no n’ savî minm çou k’lè mo konjugué è konjugaizon volî dîr. Maiss è skolî pârlévet oci sovin l’walon ki l’francè : po l’trémâ, no dhî deû piket so l’ ï, è l’acsan circonflek, no l’ loumî on pti teûtai.
Al sôrtîze di ciss sikol la, to sou k’ ji cnohév del granmair, c’è k’ â plurié i fâ adjouté inn s ou inn x, è télfèie rin. Portan, ji wangnîf todi l’ deûzinm plèce divin lè konpôzicion, li fi dè Maiss estan tofêr li prumî… com di raizon.
On s’î okupév on pô d’ géiografèie ; j’aveû rittnou è m’ tiess lè kapitâl di l’Eûrôp è sakwan-z-ôtè vèie ; min ji n’vèia mâïe ni atlass ni kartt gèiôgrafik.
Di l’ârmètik, on nè pârlév nin ; li joû ki j’kwita, ji n’âreû polou fé n’ acdicion ; ji n’ saveû on pô conté k’al lonc crôïe (18), com mi pôv mér mi l’ aveû apri.
On päiv on skélin (60 centimes) li meû, è, al Tocin, on dnév inn kahott di vin patâr, ine fèie a fé, li mitan po l’ châfech.
Al fiess dè Maiss, on no fév dôcé volontairmin treû-z-ou kwatt patâr, è po çoula no rçûvî on micho â boûr è ine îmâch. Lè ci k’ avî optinou lè mèieû pless wangnî dè préviléch, k’on lom âjoûrdou dè bon poin ; lè pu-z-avanci enn n’avî 50, 100, 200, sorlon l’ca, é cè chîf la estî marké podrî l’îmâch. Lè préviléch siervî a rachté n’pénitince. Si v’ z-avî mèrité n’volaie, ou bin d’ess mètou a gno, d’ess lohî a cô d’ vech ou di scriftôr, vo prézintî voss-t-îmâch, on v’ rabatév dîh, vintt ou trinte poin, è v’ z-estî sâvé.
To lè semdi, no dnî n’ aidan po Notru-Dam ; on-z-esprindév deû
