Aller au contenu

Ene båke so les bwès d’ l’ Årdene/II

Èn årtike di Wikisource.
Ciste ouve ci egzistêye eto divins ds ôtès ortografeyes : Feller-Léonard.

Li peloe

Schoûtez on boket del shijhe (prononçaedje coinrece)

– Bonswer, mononke.

– A !

– Dj' a vnou d' boune eure enute, po k' el shijhe ni soeye nén vitmint houte.

– Dj' a rtrové l' peloe, la, enute del vesprêye. Dj' a randaxhî cåzu dins tote li cassene. Et i gn end a, saiss, des nanches, del cåve å gurnî. Il esteut stitchî dins li ptite viye dresse di tchinne k' est a l' tchambe-dirî.

– Dj' el pou bén vey ?

Taiss k' åy, don, taiss k' åy. Waite : c' est deus côps rén. Portant, dji t' waeranti k' on nd abatéve, saiss, del ovraedje, so ene djournêye, avou ça.

– Li mantche, il est fwait avou cwè ?

– Avou do côrî. Adon t' î emantchives d' on costé on ptit grifoe. C' esteut po-z edåmer li schoice k' on rfindeut do dzeu å dzo. Di l' ôte costé, t' aveus l' lame, avou èn arondi dbout k' on stitchive padzo li schoice pol discaler. Ki, dins l' tins, on nd a fwait avou ttafwait, des peloes, minme avou des oxheas.

– Est çk' on peléve so l' åbe dressî udonbén k' on l' foteut djus divant di cmincî ?

– A neni, hin, m' fi. C' esteut bråmint pus åjhey d' l' apougnî did dressî. On l' sipatéve a hôteur d' ome. Pu ç' côp la, on l' foteut djus a l' hatche, e bén waitant di nel fé toumer por lu s' ecramyî dins on toupet d' côrîs. Ca adon, i l' faleut disdjoker e l' haetchant foû ey e l' aflaxhant dins ene trawêye. Adon, on-z apougnive li tiesse, ey on peléve li dzeu del tronce disk' ås grossès brantches. Des côps, po-z aveur pus åjhey, on gadléve, ça vout dire k' on n' abateut nén l' tchenea a l' pate, mins on l' ricepéve a on mete u deus. Mins on ni l' soyive nén tot houte. Adon, l' åbe dimoréve pindou pa on xherbea après l' broustion del pate; ça fjheut come ene gade. Come ça, li tiesse del tronce esteut a hôteur et on n' aveut k' fé d' s' abaxhî po peler. Po on beazè droet tchenea, ça fjheut troes cwate metes di longueur di schoice. Mins on côp k' ti touméves so on laid crawieus åbe, onk k' aveut crexhou d' mizere d' aveur poûssî l' long d' l' aiwe, u co a des plaeces k' i gn a ki n' edurèt nén l' tchinne, adon ti n' aveus k' deus metes di schoice, et co del sakêye. Tins del guere, cwand les djins lodjént l' diåle e leu boûsse, i passént minme leu tins a tirer li schoice des grossès coxhes. I metént l' brantche so on blokea, et s' bouxhént dsu avou come ene makete.

– Et ça aléve vite po peler ?

– Ça aléve vite po l' ci ki n' rovyive nén d' bouter so l' peloe, la. On côp k' t' aveus findou ene cråye tot do long avou l' grifoe, i l' faleut rmouwer, saiss, li pougn, do dzeu å dzo et di gåtche a droete, avou l' lame tchôkeye etur li blanc bwès et li schoice. I gn aveut des côps k' ça s' discoléve come po rire. Ça s' dismantchive come ene pea d' robete et l' tchenea esteut dismoussî so pont d' tins. Mins pa des côps, i gn aveut des mantches a mete et a l' nute, valet, on s' è rsinteut ås djonteures des pougnets, saiss.

– Et les schoices, c' esteut po kî ?

– A ça, c' esteut on martchand ki vneut atchter tote li côpe a l' comene. Et lu, i payive l' ovraedje des djins å kilo di schoice. Mins atincion, hin, tote l' ovraedje n' esteut nén fwaite paski t' aveus tiré li schoice foû des åbes, la. El faleut co fé souwer. Mins ça c' est co èn ôte cayet ki dj' årans tot l' tins po-z e plaidî dmwin.

Note Wikisourd

«Avu dul côrîye» del mwaisse modêye (oyåve dins l' eredjistrumint), c' est ene flotche di djinre, a cåze del cåzu-omofoneye des cawetes «-î» et «-îye»